Alleen maar oplichterij? Star Citizen spelers blijven verhitte discussies voeren met critici van de MMO. De ontwikkelaars dragen een deel van de schuld.
“Graphic Blender”. “Het is allemaal oplichterij”. “Oh, leuk, dan kunnen mijn kleinkinderen dat spelen”. Als Star Citizen in het nieuws komt, staan er al snel snedige opmerkingen onder. Fans van de space MMO springen de ontwikkelaars snel te hulp en verdedigen het project soms zakelijk, soms met uitbundige passie. Valse informatie wordt verspreid en bestreden, de toon wordt snel scherper, wederzijdse beschuldigingen en beledigingen komen voor.
Over tientallen pagina”s en honderden berichten worden echte duels uitgevochten tussen voorstanders en critici van Star Citizen. Soms is het overzichtelijk, zoals bij ons gemeenschapsverslag over de toekomst van het ruimtespel.
We wilden weten waarom er met zoveel venijn over Star Citizen wordt gesproken – en vroegen een psycholoog om haar oordeel. Ze zegt: Spelers zijn meer geïnvesteerd in Star Citizen dan in bijna elk ander project. En: Chris Roberts, zijn team bij Cloud Imperium Games en de pers zijn mede schuldig aan de ellende.
Hoe we kosten rechtvaardigen tegenover onszelf (en anderen)
Laten we eerst eens kijken wat de ontwikkeling van Star Citizen en zijn financieringsmodel met ons doen. “Bij Star Citizen lopen verschillende processen door elkaar die het heel complex maken”, zegt psycholoog Bering aan het begin van het interview.
Ten eerste, zegt ze, is er het concept van de sunk cost fallacy: Investeringen (zoals de “donaties” of “toezeggingen” die bijdragen aan het ontwikkelingsbudget van Star Citizen) worden zo achteraf verdedigd tegenover anderen en zichzelf, zelfs verhoogd, zelfs wanneer objectief gezien een stopzetting van de betalingen gepast zou zijn in het licht van ontbrekende voordelen.
“Het is een cognitieve dissonantie,” legt Dani~ Bering uit. “Wij als mensen proberen voortdurend ons systeem in sync te krijgen. Als we ergens geld aan uitgeven, maar het product dat we krijgen voldoet niet aan onze verwachtingen, ontstaat er een dissonantie, een tegenstrijdigheid. Ons lichaam, of beter gezegd ons systeem, moet nu bedenken hoe deze tegenstelling kan worden opgelost: Door onze gedachten aan te passen zodat ons gedrag gerechtvaardigd is? Of veranderen we ons gedrag?”
Aangezien spelers in Star Citizen over het algemeen niet één keer betalen, maar in de loop van de nu tien jaar durende ontwikkelingsperiode meerdere keren kunnen bijbetalen omdat ze bijvoorbeeld nieuwe ruimteschepen willen kopen, kan dit effect na verloop van tijd worden versterkt. “Als je veel geld hebt geïnvesteerd, wordt de dissonantie des te groter,” merkt Dani~ Bering op.
Maar de relatie is altijd subjectief: als je veel geld verdient, zijn dergelijke investeringen natuurlijk minder belangrijk voor je. Onze ervaring is dat veel Star Citizen-spelers ten minste 18 jaar oud zijn en een baan hebben, dus ze zijn meer ontspannen over het uitgeven van honderden of zelfs duizenden euro”s als onderdeel van hun hobby.
Die de ontwikkelaars de schuld geven
In de ogen van de psycholoog neemt Star Citizen ook een bijzondere positie in vanwege de crowdfunding marketing (inmiddels meer dan 500 miljoen dollar omzet). “Star Citizen is een speciaal geval dat zich aan de buitenkant van een bepaald spectrum bevindt. Via crowdfunding zijn er bestedingsmogelijkheden in vier tot vijf cijfers; daar maakt altijd wel iemand gebruik van. Hoe hoger de investeringsmogelijkheden zijn, hoe hoger dit kruitvat dat je voor jezelf [als ontwikkelaar, noot van de redactie] daarmee bouwt als je de verwachtingen van de spelers niet kunt waarmaken.”
De marketingtaal van Chris Roberts en zijn bedrijf Cloud Imperium Games heeft hier een versterkend effect, zegt Dani~ Bering, want bij Star Citizen hebben de verantwoordelijken het vaak over een visie of een droom waar je als speler aan kunt deelnemen. “Het marketingproces is zeer emotioneel en bouwt specifiek anticipatie en verwachtingen op die vervolgens met de aankoop kunnen worden ingelost. Er wordt een gevoel verkocht, geen product. Dat is voor velen aantrekkelijker, maar ook moeilijk omdat het puur subjectief is. Je kunt gewoon niet objectief nagaan of je dat gevoel krijgt of niet, het is voor iedereen anders.”
“Sommige mensen voelen zich dan bedrogen als ze dat gevoel wilden krijgen door de aankoop en het niet kregen. Dan wordt het een stuk emotioneler. [Hoe hoger de investering, hoe emotioneler het wordt. Het hoeft helemaal geen geld te betekenen, het kan ook tijd zijn”
Vooral die laatste gedachte is steeds weer terug te vinden in discussies, fora en commentaren over Star Citizen: spelers brengen vele uren door met het spel en de berichtgeving eromheen, uiteindelijk begeleiden ze het zelfs jarenlang. Zij investeren een aanzienlijk deel van hun leven en creëren zo een emotionele band met het onderwerp in hun gedachten. Dit wordt versterkt door de afbakening tussen backers en de rest van de wereld, tussen “wij” en “zij”, die door CIG wordt bevorderd, omdat een dergelijke afbakening nabijheid creëert tot gelijkgestemden – en afstand van de rest.
Deze sociale interactie tussen Cloud Imperium Games (vaak in de persoon van het gezicht van het bedrijf, CEO Chris Roberts) en de spelers is gebaseerd op de zogenaamde “social exchange theory” uitwisselingstheorie, volgens Dani~ Bering: “Met name bij crowdfundingprojecten wordt veel geadverteerd met verleidings- en marketinguitspraken: ontwikkelaars beloven je deel uit te maken van het proces en zelfs de ontwikkeling. Je kunt een lidmaatschap kopen. Dat doet natuurlijk heel, heel veel met je, zeker over meerdere jaren.” Ze legt uit:
“Ik maak deel uit van deze reis, deze ontwikkeling, en dit langdurige werk kan een gevoel van identiteit creëren, zelfs als je het project niet zelf financieel steunt. Het is dan iets heel anders dan één keer investeren en er daarna nooit meer aan denken.”
Dit verklaart ook waarom voormalige backers van Star Citizen, wanneer ze op een gegeven moment het vertrouwen in het project verliezen, zich des te heftiger tegen supporters van het spel keren, bijvoorbeeld (in het Reddit-forum Star Citizen Refunds). Omdat ze erg betrokken waren bij een project dat hen teleurstelde. Mantra”s als “Word deel van de visie” of “Beantwoord de oproep” ondersteunen onbewuste processen in de hersenen, aldus onze gesprekspartner.
☻
Mensen zijn altijd op zoek naar versterking: “Ik wil weten hoe ik maximaal kan profiteren met minimale input. Winst versus kosten. Ik ging de interactie aan met die visie, met die CEO, maar besefte op een gegeven moment dat kosten en winst voor mij niet meer in verhouding stonden.” Zo”n verandering gaat niet van de ene op de andere dag, zegt hij: “In het begin zijn de rechtvaardigingsmaatregelen heel sterk.”
Hoe discussies kunnen ontsporen.We weten nu welke emoties, gedachten en onderbewuste processen Star Citizen”s crowdfunding en marketing triggert bij gamers. Laten we vervolgens de andere kant bekijken en begrijpen waarom zoveel mensen zo snel uitvallen in discussies over de MMO. De teleurgestelde ex-backers maken zeker deel uit van de vergelijking. Maar zelfs spelers die overtuigd zijn van het project verliezen soms hun geduld en reageren geïrriteerd. Dani~ over de redenen hiervoor:
“ Dit heeft veel te maken met individuele factoren. Hoe boos ben je, hoe goed kun je dat weergeven? Sommige mensen reageren op kritiek met: Ja goed, ik begrijp je, er zijn twee kanten. Dat is de gezondere manier om een dissonant op te lossen, om te zeggen: ja, dit deel is stom dat de ontwikkelaars deze functie steeds uitstellen, maar tegelijkertijd kijk ik er naar uit“.
Heel belangrijk voor de psycholoog: “Het is niet zwart of wit. Hoe meer u nadenkt over uw eigen beweringen en veronderstellingen, hoe groter de kans dat er een feitelijke discussie ontstaat. Maar denken in zwart-wit is veel gemakkelijker, dus wordt het vaak misbruik. Het hangt natuurlijk ook af van de ervaringen die de individuele gebruiker vooraf heeft gehad. “
Wat we allemaal beter kunnen doen
Wanneer het aankomt op het afkoelen of in goede banen leiden van dergelijke geschillen, die snel persoonlijk worden, ziet Dani~ Bering een deel van de verantwoordelijkheid bij de pers en media die over Star Citizen berichten. “Je zou zeker minder discussies hebben als het onderwerp op een gedifferentieerde, validerende en evenwichtige manier werd gepresenteerd.” Misschien is hier sprake van een belangenconflict, aangezien het redelijk lijkt te veronderstellen dat puntiger formuleringen meer clicks opleveren.
De pers is “ook een bron van opinie”, zij heeft “relatief grote invloed op maatschappij en cultuur, zij kan de stemming in de ene of de andere richting doen kantelen”. […] De Star Citizen kosmos is weer als een eigen kleine samenleving met eigen sociale regels.”
Wanneer het aankomt op het modereren van chats of forumdraadjes waarin het onderwerp Star Citizen overkookt, adviseert Dani~ Bering om waardering te hebben voor elkaars positie. Wat je altijd in gedachten moet houden: “Het is een discussie over een product dat wordt verkocht als een gevoel – en dat is voor iedereen anders, dus het is volkomen subjectief.”
“De grenzen worden hierbij erg vaag. Voor de één is het gerechtvaardigd om van fraude te spreken, voor de ander niet, maar uiteindelijk is alles gerechtvaardigd, juist omdat het om gevoelens gaat. Ja, er is een wettelijke definitie van oplichting, maar voor onze psyche is die niet zo relevant: Als we ons bedrogen voelen, maakt het niet uit of een rechtbank dat zo ziet. Ik voel me bedrogen, ik word er boos om.
Dit is een oergevoel dat al bestaat sinds we levende wezens zijn. Als een grens wordt overschreden, reageren we instinctief met woede. Vroeger ging het om voedsel of ons territorium, nu gaat het om ons spel. […] We weten allemaal hoe fans reageren als je aanvalt waar ze van houden.”
Moderators moeten proberen de discussie zo goed mogelijk in goede banen te leiden. Maar dat werkt alleen zolang mensen echt een serieuze discussie willen voeren. Dani~ Bering: “Als iemand gewoon zijn frustratie kwijt wil, kun je niets doen. Je argumenten doen er niet toe, deze mensen zullen altijd het negatieve zien. Als mensen willen trollen, trollen ze”
Van andere deelnemers kan tenminste worden aangenomen dat zij enige basisinteresse in het spel hebben. “Sommigen wachten tot hun eigen positie wordt bevestigd,” vermoedt de psycholoog. “Ze zeggen dan: Ik hou van wat deze giftige kerel schrijft. Maar ik denk dat er maar een paar zijn die alleen kijken om ruzie te maken. “
