NFTs: Co kryje się za tym skrótem i co to wszystko ma wspólnego z blockchainem i kryptowalutami?
Od jakiegoś czasu na pierwsze strony gazet trafiają tak zwane NFT. W tym kontekście raz po raz pojawiają się informacje o bajecznych sumach pieniędzy. Na przykład kilka dni temu sieć obiegła wiadomość, że pewien sprzedawca z powodu głupiej pomyłki sprzedał NFT za mniej niż centa zamiast za ponad milion euro. Ale czym w ogóle są te tajemnicze NFT? Co nadaje im wartość?
Table of Contents
Co to są NFT?
NFT to skrót od Non-Fungible Token, co oznacza coś w rodzaju: Żeton niewymienny. Dotyczy to przede wszystkim, choć nie tylko, obiektów cyfrowych. W zasadzie NFT można również przypisać do obiektów fizycznych. Firma Nike, na przykład, sprzedała swoją kolekcję butów Cryptokicks jako NFT. W większości są to jednak wirtualne obrazy, teksty i dźwięki, takie jak Etherrocks, o których głośno zrobiło się między innymi za sprawą wspomnianej wyżej wiadomości
Normalnie, obiekty cyfrowe nie mają żadnej wartości wewnętrznej, a przynajmniej niewielkiej, ponieważ można je w zasadzie powielać tak często, jak się chce
The blockchain does it
Za pomocą technologii blockchain obiektom takim jak wspomniane wcześniej eterrocki czy dzieła sztuki, bilety i inne obiekty cyfrowe przypisuje się numer NFT. Dzięki temu można je jednoznacznie zidentyfikować.
Konkretnie rzecz ujmując, certyfikat jest wydawany na przykład dla wirtualnego kamienia. Nawet jeśli ten jeden kamień istnieje w miliardach identycznych wersji, NFT wciąż odnosi się do jednego, konkretnego kamienia. Kolejne NFT mogą być wybijane na innych kamieniach, które nawet wyglądają tak samo. Tak to często działa w przypadku zbiórek. Często jednak obiekty w kolekcji są także nieco zmodyfikowane, jak na przykład skały eteru. Każdy eternit różni się minimalnie kolorem od pozostałych. A każdy kamień jest powiązany z własnym NFT.
Zapewnia to technologia blockchain znana przede wszystkim z takich kryptowalut jak Bitcoin i Ethereum, przy czym większość NFT działa na blockchainie Ethereum. Blockchain to w zasadzie nic innego jak seria rekordów połączonych kryptograficznie. Konkretnie rzecz ujmując, każdy nowy rekord, tj. każdy nowy blok, zawiera wartość hash (wartość rozproszoną) poprzedniego bloku, w tym różne dane dotyczące transakcji oraz znacznik czasu.
Najważniejsze jest jednak to, że zawiera on odniesienie do odpowiadającego mu, dającego się jednoznacznie zidentyfikować pliku graficznego, dźwiękowego lub tekstowego, który zazwyczaj znajduje się na serwerze strony trzeciej. Obiekty cyfrowe nie są przechowywane w samym NFT. Teoretycznie byłoby to możliwe, ale NFT i blockchain nie są do tego stworzone.
Jednym z problemów z NFT jest to, że mogą być one przechowywane na kilku blockchainach. Oznacza to, że dla jednego obiektu, czy to cyfrowego, czy fizycznego, teoretycznie mogą istnieć dwie lub więcej NFT. Ponieważ nie ma instancji nadrzędnej, obie są zasadniczo ważne. W praktyce jednak NFT korzystają prawie wyłącznie z blockchaina Ethereum, dlatego nie ma tu prawie żadnych problemów – przynajmniej na razie.
Czy każdy może stworzyć NFT?
W zasadzie każdy może utworzyć NFT lub zlecić jego utworzenie. Artyści często wykorzystują to do zarabiania pieniędzy na swoich pracach. Wszystko, co jest potrzebne, to cyfrowy portfel i odpowiednia platforma transakcyjna. Ten ostatni przejmuje tworzenie NFT, które początkowo w większości przypadków jest bezpłatne. Opłaty są naliczane tylko przy sprzedaży.
Dlaczego NFT są tak drogie?
Teraz wyjaśniliśmy, w jaki sposób NFT potencjalnie uzyskują wartość. Ale dlaczego niektóre z nich są tak drogie? Jak to możliwe, że są one warte od kilkuset tysięcy do nawet milionów euro?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, przyjrzyjmy się jeszcze raz wspomnianym Etherrockom: w grudniu 2017 r. wyprodukowano ich dokładnie 100 i dołączono do blockchainu Ethereum. W ciągu pierwszych trzech lat sprzedano ich zaledwie 30. Kiedy w sierpniu 2021 roku słynny przedsiębiorca i influencer Gary Vaynerchuk opublikował tweeta o Etherrocks, reszta również została sprzedana, a ceny skoczyły do sześciocyfrowych kwot.
Etherrocks są zatem dobrym przykładem szumu, jaki powstał wokół NFT. Równie ciekawym przypadkiem są tak zwane CryptoKitties i CryptoPunks. Wirtualne koty i punki są również oparte na blockchainie Ethereum. Jeden z najdroższych sprzedanych NFT pochodzi z serii CryptoPunk i 9 grudnia 2021 r. został sprzedany za 2 500 Ether. Na dzień 21 marca 2022 r. kwota ta wynosi nieco ponad 6,6 mln euro.
Najdroższym jak dotąd dziełem NFT jest grafika Everydays – The First 5000 Days autorstwa artysty Mike’a Winkelmanna aka Beeple. Kolaż został sprzedany 11 marca 2021 roku za 42 392 etery – równowartość ponad 112 milionów euro dzisiaj.
Jak handluje się NFT?
Handel
NFT odbywa się za pośrednictwem specjalnych platform. Przypisują one odpowiedni obiekt do NFT. Kupujący i sprzedający są z kolei reprezentowani przez swoje kryptowaluty. Jeśli dokonano zakupu, platforma handlowa przetwarza go i dodaje dane transakcji do łańcucha bloków w formie bloku za pomocą inteligentnego kontraktu. Najbardziej rozpowszechnioną metodą płatności jest kryptowaluta Ether, która dodatkowo napędza NFT jako obiekty spekulacyjne.
Czy NFT są zbędne?
Chociaż może się tak wydawać w przypadku wirtualnych kamieni, NFT nie są zbędne. Wręcz przeciwnie: istnieją obiekty cyfrowe, które powinny być identyfikowalne jako pojedyncze egzemplarze. Dobrym tego przykładem są dzieła sztuki. Nawet jeśli mają one postać pliku JPEG, muszą być przez kogoś stworzone. Zasadniczo nie różni się to od świata fizycznego. Obrazy mogą być kopiowane, a nawet podrabiane, ale tylko jeden może być oryginałem.
NFT są jednak również przedmiotem krytyki. Z jednej strony, już dawno stały się one przedmiotem spekulacji, na której zyskują przede wszystkim ci, którzy mają już dużo pieniędzy. Z drugiej strony, utworzenie NFT i obsługa blockchaina wymaga dużej ilości energii elektrycznej, co budzi wątpliwości co do sensowności, zwłaszcza w czasach zmian klimatycznych i rosnących kosztów energii.
Co może być następne dla NFT?
Jeśli EA dopnie swego, NFT będą odgrywać ważną rolę w przyszłości. Jako przykład wydawca podaje Ultimate Team. Zwłaszcza jeśli chodzi o kolekcjonowanie i odsprzedaż przedmiotów w grach, NFT są naturalnym wyborem. Dla tzw. metawersum, w którym – przynajmniej według wielkich firm technologicznych, takich jak Meta (dawniej Facebook) – mamy pracować, bawić się i żyć, taka technologia jest prawdopodobnie również niezbędna.
W takiej czy innej formie NFT prawdopodobnie pozostaną z nami, niezależnie od tego, co myślimy. Ważne jest jednak także, aby zapobiegać nadużyciom, takim jak piramidy finansowe, o których wielokrotnie wspomina się w tym kontekście. Ostatecznie to rządy i firmy są wzywane do działania w tym zakresie.
Co sądzisz o NFT? A mówiąc dokładniej: co sądzisz o szumie wokół NFT? Zapraszamy do pisania do nas w komentarzach
